تاریخ روابط شیعه و سنی از بدو انشعاب و جدایی شان از یکدیگر تا به امروز دارای فراز و فرود های زیادی، هم از جهت کمّی و هم از جهت کیفی، بوده است.
هرچند این انشعاب از نظر شیعیان امری اشتباه و بر خلاف دستورات و سفارشات صریح پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) در طول 23 سال اعمال رسالت و نبوت بوده، لکن باعث نشده که رابطه پیروان این دو مذهب با یکدیگر قطع گردد، و این دو، همواره با هم روابطی را در خصوص مسایل فی ما بین داشته و دارند. البته بر کسی پوشیده نیست که این رابطه، مرتباً با علل و عواملی رو به افزایش و یا کاهش آورده، و همچنین، پر واضح است که در این میان یکی از عواملی که در این افزایش و یا کاهش نقش اساسی داشته، نحوه و میزان نقش آفرینی حکومت ها و حاکمان این دو مذهب اسلامی در طول تاریخ بوده است.
از این رهگذر، حکومت صفویه را به جرأت می توان در احیاء، تعظیم و گسترش مذهب شیعه در ایران، مثل آل بویه در عراق –چه بسا به شکل برجسته تری- به شمار آورد. حکومتی که با حکمرانی حدود 230 ساله ی خود، توانست مذهب رسمی ایران را از اهل سنت به شیعه تغییر داده و علی رغم برخی اشکالات و نارسایی ها، خدمات بسیار ارزنده ای به این مذهب و این کشور ارائه نماید.
البته به موازات رشد مذهب شیعه در ایران عهد صفوی، و علاوه بر برخی اقدامات اشتباه مذهبی از درون این حکومت، چالش اساسی صفویه با همسایگان شرقی و غربی اش (ازبک ها و عثمانی ها) در حوزه مذهب روز به روز عمیق تر می شد؛ امری که این تحقیق به اندازه توان و مجالش به آن پرداخته.
ما، در این تحقیق ابتدا ضمن بیان نکات مقدماتی و کلی در خصوص معنای شیعه و اهل سنت، چگونگی شکل گیری این دو مذهب، چگونگی ورود اسلام و تشیع به ایران و نیز اولین اقدامات بنیانگذاران سلسله صفوی برای احیای شیعه در ایران، اشاره نموده و سپس برخی از اقدامات صفویه در راستای احیای شعائر اختصاصی شیعه را مطرح کرده و در پایان با برشمردن 5 عامل از عوامل تأثیرگذار بر روی روابط شیعه و اهل سنت در عهد صفویان، تحقیق خود را به پایان می بریم.
