شمایل ائمه اطهار (علیهم السلام)، از جواز تا حرمت؟!
یه دوستی از من این دو تا سؤال رو پرسیده:
سلام
سوالی داشتم
نظرتون در باره ی نشان دادن چهره حضرت عباس چیه؟
چه ملاکی برای جایز بودن یا نبودن چهره اشخاص وجود داره؟
من ضمن عرض سلام، خدمت این دوست عزیز، مطلبی رو که فکر می کنم تا حدودی پاسخ این سؤال ها رو در خودش داشته باشه، برای استفاده ایشون و امثالهم که ممکنه براشون این سؤال پیش اومده باشه ، عرض می کنم، امیدوارم براتون قابل استفاده باشه.
پیشاپیش از خلاصه بودن جواب ، طبق معمول! پوزش می طلبم!
برای دیدن، به ادامه مطلب سری بزنید....!
رائج شدن و باب شدن این کار دارای تبعات و آثار سوئیه که درصورت فراگیر شدن، ضربه بدی به اسلام می زنه.چون هیچ تصویر دقیقی از ائمه اطهار (علیهم السلام) در دسترس نیست و تمام این شمایلی که وجود داره، از روی روایات و منابع تاریخی و با ذوق و سلیقه نقاش های اونها خلق می شه.بنابراین ممکنه در یک اثر، مثلاً چهره خشنی و یا عبوسی از یک امام کشیده بشه! و بعد خودتون حدیث مفصل بخونید از این مجمل!
البته عکس این هم صادقه و ممکنه اونقدر تصویر با اغراق همراه باشه که کم کم باعث سوق دادن مردم به سمت پرستش اون امام بشه!
همه اینها رو که کنار بگذارید، دشمنهای فرصت طلب هم از این مسأله سوء استفاده های خودشون رو می کنن!
در یک جمله «توحید» ما رو خراب می کنه.
اینایی که گفتم فقط بخشی از جوابهای عقلی به این مسآله است! علاوه بر اینکه جوابهای روایی و نقلی زیادی هم در این باب وجود داره!
در پایان توجه شما رو جلب می کنم به عصبانیت علامه شهید مرتضی مطهری در این خصوص، از کسانی که موضوع ترویج شمایل ائمه اطهار (علیهم السلام) رو جدی نمی گیرن!
خوندن این متن رو حتماً به شما پیشنهاد می کنم.
شهید مطهری در کتاب «15 گفتار» در این مورد می فرمایند:
»اسلام هیچ نوع شعار تصویرى ندارد.
تصویرهایى که با اسم و به
انتساب شخص مقدس رسول اکرم یا امیرالمؤمنین یا ائمه اطهار [است و] این تصویرهایى
که در بازار مىفروشند- شمایل پیغمبر اکرم، شمایل امیرالمؤمنین- هیچ کدام اساس
ندارد و اسلام هم از اول تمایلى به این امر نداشته بلکه با آن مخالف بوده است.
اسلام چون راجع به توحید غیور است و
غیرت توحیدى زیادى
دارد، از اول با مجسمهسازى و مجسمهتراشى- بالاخص براى اولیاى دین- سخت مبارزه
کرده است و در آن زمان هم افرادى بودند که اگر مىخواستند تصویر بکشند با قلم
مىکشیدند- مخصوصاً در زمان ائمه که تمدن اسلامى خیلى توسعه پیدا کرده بود- ولى در
عین حال چنین چیزى نبوده و مخصوصاً اگر از پیغمبر و ائمه تصویرى مىبود حتماً ما
حالا آنها را به جاى عیساى مسیح گرفته بودیم و پرستش مىکردیم.
گذشته از اینکه این تصویرها بىاساس
است، این شمایلها را به
نام پیغمبر و به نام حضرت امیر و به نام ائمه دیگر مثلًا حضرت امام حسین قبول
نکنید؛ خشن است، قیافه عجیبى که نمىخواهم تعبیر زشتش را به کار ببرم؛ همیشه على
علیه السلام را با یک شمشیر دو زبانهاى که مثل زبان افعى دو سر دارد، با یک قیافه
خشمناکى نشان دادهاند. على کِى این جور بوده؟! دشمنهاى على مىگفتند عیبش براى
خلافت این است که خنده روست. مىفرماید: عَجَباً لِابْنِ النّابِغَةِ! یَزْعُمُ
لِاهْلِ الشّامِ انَّ فِىَّ دُعابَةً وَ انِّى امْرُؤٌ تِلْعابَةٌ «1». عجبا براى
پسر نابغه (عمرو عاص)- مىگویند قبل از او عمر این جمله را گفته بود- عیبى که به
من براى خلافت مىگیرد این است که مىگوید من یک آدم خوشمشربم، شوخى مىکنم و
خندهرو هستم. على خاصیت هر مؤمنى را داشت:
الْمُؤْمِنُ بُشْرُهُ فى وَجْهِهِ وَ
حُزْنُهُ فى قَلْبِه.
على غصه و حزن و خوفش و هرچه داشت در دلش بود، هرگز دائماً ابروهاى دوگره نداشت.
على در میدان جنگ که مىرفت شمشیرش به دستش بود؛ مگر همیشه هرجا نشسته بود یک
شمشیر دو دم روى زانویش گذاشته بود؟ بعضى قیافههاى بسیار کریه مثل قیافههاى
قاتلهاى حرفهاى را- که ثابت شده به دست دشمنهاست- مىآیند به نام شمایل
امیرالمؤمنین پخش مىکنند، بعد شیعیان امیرالمؤمنین هم همینها را در خانههایشان
مىزنند. یک سال، هم شمایل زردشت را منتشر کردند هم شمایل حضرت امیر را. زردشت که
قطعاً شمایل ندارد چون اصلًا تاریخش معلوم نیست. عدهاى مىگویند اصلًا زردشت یک
شخصیت افسانهاى است نظیر رستم و اسفندیار و اصلًا چنین آدمى وجود نداشته است.
آنهایى هم که مىگویند وجود داشته، از شش هزارسال قبل از میلاد گفتهاند تا ششصد
سال قبل از میلاد. در کجا متولد شده؟ در تمام این مسائل تردید است. از آدمهاى چند
هزارسال پیش که کسى شمایل ندارد. یکى از مجلات عکس زردشت را منتشر کرده بود به
صورت یک آدم قدّیس، یک چهره خیلى نورانى، سرش را هم به طرف آسمان کرده، یک ریش
خیلى محرابى؛ هرکس نگاه مىکرد مىگفت عجب چهره نورانى! از امیرالمؤمنین هم یک عکس
منتشر کرده بودند با یک ریش مخصوصى و زرهى به تن، قیافهاى گرفته که گویى با همه
مردم دعوا دارد. آن وقت شیعیان مرتضى على هم همینها را در خانه خودشان مىبرند! ما
در اسلام شمایل تصویرى نداریم. چه لزومى دارد؟ واللَّه نه مستحباست و نه واجب؛
حتى مستحب هم نیست. اگر شکى باشد در اباحه آن است.»
موفق باشید.